28 lutego 2017

Prince

Prince, właściwie Prince Rogers Nelson (ur. 7 czerwca 1958 w Minneapolis, stan Minnesota) – amerykański muzyk rockowy. Prince jest przedstawicielem takich stylów jak soul, funky, R&B, dance, rock, jazz rock i wielu innych. Tworzy pod wpływem muzyki Jimiego Hendrixa. Choć najczęściej postrzegany jest jako wokalista i gitarzysta, Prince z równą łatwością gra także na instrumentach klawiszowych i perkusji, pisze teksty, komponuje i aranżuje, a nawet bywa producentem. Zaliczany jest do największych ekscentryków rockowych. Kontrowersyjnym ubiorem i (ob)scenicznym zachowaniem wykreował swój wizerunek.

Prince jest nie tylko utalentowanym, ale i bardzo płodnym artystą. W swym bogatym dorobku ma setki opublikowanych utworów i – jeśli wierzyć pogłoskom – dużo więcej nagranych, nigdy nie opublikowanych piosenek. W wywiadzie dla kanadyjskiego pisma McLeans w sierpniu 2004 powiedział: I Could write songs every day, but you have to ask yourself, „How many records do you need” (Mógłbym pisać piosenki każdego dnia, ale musiałbyś siebie zapytać: „Ile nagrań potrzebujesz?”).

Prince urodził się w 1958 w Minneapolis, w stanie Minnesota. Matka była Amerykanką włoskiego pochodzenia, a ojciec, John Nelson, czarnoskórym muzykiem jazzowym, grającym po klubach i barach Minnesoty w trio The Prince Roger’s Band. Rodzice rozstali się, gdy miał 7 lat. Prince był samoukiem: w dzieciństwie i wieku młodzieńczym samodzielnie opanował grę na kilku instrumentach. Zaczął także komponować i śpiewać, a amatorska taśma demonstracyjna znalazła uznanie producentów firmy Warner Bros., która – jako jedyna – przyjęła ponadto ryzykowny warunek artystycznej niezależności, postawiony przez młodego muzyka.

Zdolności muzyczne Prince’a dorównują jego pracowitości. Uważany jest za jedną z najbardziej pracowitych osób we współczesnym przemyśle rozrywkowym. Jest wymagający nie tylko wobec siebie, ale także w stosunku do towarzyszących mu muzyków, z którymi, zwłaszcza w swoich słynnych studiach Paisley Park stworzył fascynujący, różnorodny, a przy tym spójny materiał. Najdłużej współpracował z grupą The New Power Genaration (występującą także pod nazwą NPG Orchestra). Jej lider, Tommy Barbarella, był autorem i współautorem muzyki do kilku płyt.

Prince pisał też przeboje dla takich artystów jak Sheena Easton czy grupa The Bangles, a jego dorobek stawał się inspiracją dla innych – wersje piosenek Prince’a znalazły się w repertuarze wykonawców tak różnych jak Tom Jones, The Art of Noise, Sinead O’Connor czy nawet… Miles Davis (Give Me That Chocolate). Lista sław z którymi nagrywał (a nawet, których utwory produkował, jak w przypadku Chaki Khan) jest długa. Oto niektóre z nazwisk: Stevie Nicks, Madonna, Alicia Keys, Erykah Badu, Nikka Costa, George Clinton, Stevie Wonder (w utworze So What The Fuss z 2005). Z najciekawszych artystycznie projektów należałoby wymienić Chakę Khan w utworze Sticky Wicked (z płyty ck, 1988), w którym Prince zagrał obok Milesa Davisa oraz Kate Bush w utworze Why Should I Love You? (z płyty The Red Shoes, 1993).

Na początku lat 90. konflikt z wytwórnią Warner Bros. (z którą wiązał Prince’a wieloletni, niekorzystny finansowo dla artysty kontrakt) spowodował zmianę artystycznego pseudonimu na The Artist Formerly Known as Prince (Artysta Poprzednio Znany jako Prince) – „TAFKAP” lub po prostu „The Artist”. Ten z czasem został zastąpiony przez specjalny znak graficzny, tzw. love symbol. Wyrazem protestu Prince’a wobec polityki wyzysku prowadzonej przez wielkie wytwórnie płytowe były także okładki jego płyt, na których fotografował się w łańcuchach lub z napisem slave (niewolnik) na policzku.

W dorobku artysty jedną z ciekawszych, zwłaszcza wokalnie, płyt jest Lovesexy z roku 1988. Zważywszy rok powstania, wyjątkowa dojrzałość Lovesexy zastanawia, przez co tym bardziej warta jest odnotowania. Płytę wyróżnia także okładka, na której Prince sfotografował się… nago. Innym zaskoczeniem jest brak podziału płyty na poszczególne utwory (w edycji na rynek amerykański).

Wierni fani nigdy nie zapomną roku 1996, w którym Prince dosłownie zasypał ich swoimi płytami. Najważniejszą z nich był pierwszy potrójny album w dyskografii Prince’a – Emancipation – zawierający bardzo obszerny (trzygodzinny), zróżnicowany stylistycznie i aranżacyjnie materiał – sprzedawany ponadto w cenie pojedynczej płyty. Co więcej: album ten był pierwszym oficjalnym wydawnictwem, jakie ukazało się bez udziału Warner Bros. (produkcja: NPG Records, dystrybucja: EMI).

W 1996 została także wydana inna nietypowa w dorobku Prince’a płyta: chaos & disorder – bardzo rockowa, chropowata i ostra, jednak spójna brzmieniowo. Mimo zaskakującej adnotacji na okładce:
Originally intended 4 private use only, this compilation serves as the last original material recorded by [„love symbol”] 4 Warner Brothers records…

…płyta nie była „ostatnia”, bowiem w 1999 roku ukazała się jeszcze jedna, tym razem rzeczywiście ostatnia kompilacja z prywatnych zbiorów artysty (kończąca zobowiązania Prince’a wobec Warner Bros.) – The Vault… Old Friends 4 Sale. Płyta zawierała muzycznie odmienny, lecz co najmniej równie interesujący i wartościowy materiał, obejmujący lata 1985-1994.

Po paru słabszych latach, w których wielbiciele twórczości Prince’a tracili nadzieję na powrót ich idola do wielkiej formy, przyszło kolejne zaskoczenie: Prince wszedł w XXI wiek nowymi nagraniami, zwłaszcza wydaną w roku 2004 bardzo dobrze przyjętą płytą Musicology oraz 3121 (marzec 2006). W nagraniu tej pierwszej udział wzięła popularna saksofonistka jazz-rockowa Candy Dulfer). Najnowsze płyty odróżnia przede wszystkim łagodniejsza warstwa tekstowa, w której daje się zauważyć odejście od typowego dla wcześniejszej twórczości języka ulicy (wulgaryzmy).

Muzyka filmowa

W dyskografii Prince’a muzykę filmową zawierają następujące krążki (lista niekompletna):
Purple Rain (1984, do filmu w reżyserii Alberta Magnoli)
Parade (1986, do filmu Under the Cherry Moon w reż. Prince’a)
Sign 'O’ the Times (1987, do filmu w reż. Prince’a będącego zapisem koncertu)
Batman (1989, do filmu w reż. Tima Burtona)
Graffiti Bridge (1990, do filmu w reż. Prince’a będącego kontynuacją Purple Rain)
Music From The Motion Picture „Girl 6” (1996, do filmu w reż. Spike’a Lee)

W najsłynniejszym, para biograficznym Purple Rain, Prince wystąpił osobiście w głównej roli utalentowanego i wyobcowanego młodego muzyka Kida, rozpoczynającego swą estradową karierę w klubie muzycznym. Z filmu pochodzi też tytułowy megaprzebój.

Na DVD film Purpurowy deszcz w wersji dwupłytowej ukazał się w Polsce w 2005 roku. W tym samym roku została wydana w Polsce również dwupłytowa edycja filmu Batman. Druga płyta zawiera teledyski silnie nawiązujące do filmu oraz inne ciekawe dodatki.

Artystyczna jakość filmów z muzyką Prince’a dla wielu jest dyskusyjna. To samo dotyczy większości wideoclipów, w których ubiory i scenografia nadmiernie eksploatują estetykę kiczu. Na szczęście, z perspektywy czasu muzyka broni się sama.
Na wielu płytach powtarza się informacja Produced, arranged, composed and per4med by Prince (na niektórych słowo „Prince” zastępuje love symbol) uzupełniana czasem nazwą współpracującej grupy muzyków …and The Revolution (do ok. 1986) i …with The New Power Generation.

Prince zmarł 21 kwietnia 2016 w Chanhassen (USA). Artysta zmarł w wieku 57 lat. Zdaniem policji nie była to samobójcza śmierć.

Dyskografia

1978 For You
1979 Prince
1980 Dirty Mind
1981 Controversy
1983 1999
1984 Purple Rain
1985 Around the World in a Day
1986 Parade
1987 Sign 'O’ the Times (album podwójny)
1987 The Black Album (oficjalnie wydany dopiero w 1994)
1988 Lovesexy
1989 Batman
1990 Prince New Power Generation (6 utworów – „for the world outside of the U.S.”)
1990 Graffiti Bridge
1991 Diamonds and Pearls
1992 Secret Gig (nieoficjalny, podwójny album koncertowy)
1992 („Love Symbol” Album)
1993 The Hits/The B-Sides (album potrójny kompilacyjny)
1993 Goldnigga (jako New Power Generation)
1994 The Beautiful Experience (jako love symbol)
1994 Come
1995 The Gold Experience (jako love symbol)
1995 Exodus (jako New Power Generation)
1996 Music From The Motion Picture Girl 6
1996 Chaos & Disorder (jako love symbol)
1996 Emancipation (jako love symbol, album potrójny)
1997 Crystal Ball (jako love symbol, album potrójny)
1998 New Power Soul (jako New Power Generation)
1999 The Vault… Old Friends 4 Sale
1999 Rave Un2 the Joy Fantastic (jako love symbol)
2000 Rave In2 the Joy Fantastic
2001 The Very Best Of Prince (kompilacja)
2001 The Rainbow Children
2002 One Nite Alone…
2002 One Nite Alone… Live! (pierwszy oficjalny album koncertowy, potrójny)
2003 Xpectation
2003 C-Note (download only album)
2003 N.E.W.S (4 utwory instrumentalne)
2004 The Chocolate Invasion (download only album)
2004 The Slaughterhouse (download only album)
2004 Musicology
2006 3121
2006 Ultimate
2007 Planet Earth
2009 Lotusflow3r
2009 MPLSound
2010 20Ten
2013 3rd Eye Girl (nagrany z 3rd Eye Girl)
2014 Plectrum Electrum (nagrany z 3rd Eye Girl)
2015 The Truth
2015 HITnRUN Phase One
2015 HITNRUN Phase Two

materiał źródłowy wikipedii